13 października 2012

Analiza fundamentalna

Analiza fundamentalna, obok analizy technicznej, jest najbardziej popularną metodą analityczną, wykorzystywaną przez inwestorów giełdowych. Kojarzy się z nudnym czytaniem raportów finansowych, zbieraniem informacji o spółkach i mnogością wskaźników. W ostatnich latach wielu inwestorów uznało, że dzięki niej nie da się już zarabiać. Zwłaszcza na "bananowej", czyli giełdzie w Warszawie. Podobno tutaj liczy się tylko spekulacja i zachcianki dużych graczy.

O co w niej tak naprawdę chodzi? Czemu właściwie służy? Dlaczego tak wielu sądzi, że analiza fundamentalna nie działa? Jestem praktykiem i korzystam z analizy fundamentalnej od lat. Nie będę tu przytaczał książkowych definicji, pisał z czego się składa ani z jakich narzędzi korzysta. Zamiast tego napiszę czym dla mnie jest analiza fundamentalna, co przez nią rozumiem i pod jakimi warunkami jednak da się dzięki niej zarabiać, nawet w naszym grajdole.

Uogólniając, analiza fundamentalna ma za zadanie powiedzieć na pytanie, ile dana spółka jest realnie warta. Ale co jest ważniejsze, ma dać odpowiedź na pytanie ile może być warta w przyszłości i pod jakimi warunkami. O tym, że wycena akcji nie zawsze odpowiada tym wartościom, przynajmniej na początku analizowania należy zapomnieć.

Wartość spółki, mówiąc najprościej, oznacza jej zdolność, bieżącą lub potencjalną przyszłą, do generowania gotówki. Realnego przepływu pieniądza z zewnątrz. Zyski z przeszacowań, zakupu innych spółek poniżej wartości księgowej itp. wyglądają ładnie w raportach, ale nie są tym, czego szuka inwestor - fundamentalista. Wskaźnik C/Z, nawet jeżeli wydaje się atrakcyjnie niski, może nie odpowiadać realnym możliwościom spółki. Zysk powinien pochodzić z podstawowej działalności spółki, być powtarzalny i powinna za nim iść gotówka. Na giełdzie pełno jest podmiotów, które wykorzystując dobrodziejstwa inżynierii finansowej wykazują zyski, za którymi jednak nie idą przepływy pieniądza. Chcą w ten sposób omamić inwestorów, oszukać finansujące je banki, albo ich zarządy pragną w ten sposób spełnić warunki otrzymania premii za wyniki.

Podobnie trzeba ocenić to, co spółka już posiada. Nawet największy majątek jest nic nie warty, jeżeli nie da się dzięki niemu zarabiać pieniędzy. Stąd często wskaźnik ceny akcji do jej wartości księgowej, czyli C/WK, jest dużo niższy od jedności. Co z tego, że C/WK wynosi 0,2, skoro majątek spółki topnieje i koszty jego utrzymania przewyższają generowane przychody? Kupno majątku o wartości 1 zł za cenę 20 groszy wydaje się atrakcyjne, ale gdy odkryjemy, że ta złotówka nie przynosi zysków i z roku na rok się pomniejsza, już nie jest tak różowo.

Jak widać wskaźnikom C/Z i C/WK nie można ufać. Ale niestety wielu to robi. Kupują, bo wskaźniki są nisko. Potem okazuje się, że majątek był przeszacowany, a zyski jednorazowe i tak naprawdę spółka jest w o wiele gorszej kondycji niż mogłoby to wynikać ze wstępnej analizy. Kończy się to rozczarowaniem i przekonaniem, że analiza fundamentalna nie działa. Ona działa, ale trzeba się na tym choć trochę znać i wiedzę tą umiejętnie stosować.

Na wskaźnikach świat się nie kończy. Wskaźniki, dobrze zinterpretowane powiedzą nam o tym jak wyceniany jest majątek spółki i jak w przeszłości spółka radziła sobie na rynku. Najważniejszy jest jednak sam produkt. Zarobić można na wszystkim, na biotechnologii i na handlu warzywami. Cokolwiek spółka sprzedaje, musi to robić w taki sposób, aby klienci byli zadowoleni. Z jakości, z ceny, z serwisu. Bez tego nie ma pieniędzy, nie ma zysków, a więc i trudno o wzrosty cen akcji.

To jednak nadal nie wszystko. Firmy nie działają w próżni. Są klienci, dostawcy, konkurencja, zmieniające się ceny surowców, hurtownicy, przepisy i regulacje - wszystko to ma i będzie miało wpływ na przyszłe wyniki spółki. Tutaj nie ma złotego środka. Każdy przypadek trzeba rozpatrywać oddzielnie, przyjmować inne kryteria i przypisywać różne wagi poszczególnym czynnikom.

Gdy wiemy już jakim samochodem jedziemy (C/WK, C/Z, produkt), którędy jedziemy (otoczenie rynkowe spółki), warto się także przyjrzeć kierowcy. Osoby zasiadające we władzach spółki mają olbrzymi wpływ na jej realną i rynkową wartość. Genialny manager potrafi sprawić, by podupadające, zadłużone przedsiębiorstwo zmieniło się z kurę przynoszącą złote jajka. Kiepski manager potrafi doprowadzić do ruiny nawet najlepszą i najlepiej rokującą firmę. Ocena zdolności kierownictwa i jego zaangażowania w realizowanie strategii jest bardzo ważnym elementem analizy fundamentalnej.

Czy to wszystko? Nie, ale powinno wystarczyć. Przynajmniej do stwierdzenia, czy spółka warta jest uwagi. Teraz dochodzimy do najważniejszego elementu analizy fundamentalnej. Do wyznaczenia momentu zakupu. Tak, wiem że wielu teraz stwierdzi, że piszę bzdury. W potocznym rozumieniu analiza fundamentalna pozwala nam wybrać spółkę, a moment zakupu wyznacza analiza techniczna. Cóż, ja się z tym nie zgadzam. AT może pomóc wybrać dzień, godzinę czy minutę zakupu, ale na nic się zda, jeżeli prawidłowo nie ocenimy czy mamy do czynienia z hossą czy bessą. A tego nie da się stwierdzić bez prawidłowej oceny w którym momencie cyklu koniunkturalnego jesteśmy. Jeżeli to hossa, to wzrośnie wszystko - a nasza wybrana, zdrowa fundamentalnie spółka prawdopodobnie wzrośnie szybciej od innych. Jeżeli mamy bessę, to wszystko spadnie - a nasza perełka, dzięki fundamentom, co najwyżej będzie spadać wolniej od innych.

Aby móc prawidłowo ocenić z jaką fazą rynku mamy do czynienia, trzeba znać się na gospodarce, rozumieć powiązania rynkowe, wpływ polityki i banków centralnych na rynki. To nic innego, jak właśnie analiza fundamentalna. Z tym, że nie dotyczy poszczególnych spółek, ale całej gospodarki.

Na koniec najważniejsze. Bez względu na to jak dokładnie wszystko przeanalizowaliśmy, zawsze będziemy popełniać błędy i ponosić straty. Trzeba się też pogodzić z tym, że nigdy niczego nie można być pewnym. Nawet będąc profesorem ekonomii, politologii, bankowości i astrologii, nie będziemy nigdy wiedzieć wszystkiego. Ale ciągła niepewność to nieodłączny element inwestowania, którą wszyscy inwestorzy zdążyli już poznać. Analiza fundamentalna może nam pomóc tą niepewność zmniejszyć, ale nie wyeliminuje jej całkowicie.

2 komentarze:

  1. Możesz polecić jakiś poradnik do analizy fundamentalnej dla średnio zaawansowanych?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Niestety, nie znam czegoś, co mógłbym bez wahania polecić. Generalnie Internet daje wiele możliwości, niestety nie wszystkie bezpłatne.
      Był kiedyś fajny kurs na forum SW, ale nie wiem czy będą kontynuacje.

      Usuń